“Toen ik bij Rozet kwam werken ontdekte ik pas echt de kracht van de verbinding van kunst en erfgoed met taal. Voor mij was de connectie tussen taal en theater altijd al een vanzelfsprekende. Theateronderwijs heeft immers dezelfde doelen als taalonderwijs: kinderen leren verhalen te vertellen. Maar bij Rozet ontdekte ik dat lezen het verschil maakt in een leven. Kinderen die veel lezen kennen meer woorden, kunnen zich beter uitdrukken en leggen makkelijker contact. Hoe meer je leest, hoe groter je kansen in de samenleving. Vanuit dat besef ben ik mij gaan richten op leesbevordering.

De leescirkel

Voor het werken aan leesbevordering bestaat een hele goede strategie: de leescirkel van Aidan Chambers. Volgens deze strategie bied je als docent een helpende hand op drie gebieden:

• Kiezen: als kinderen en jongeren toegang hebben tot een brede selectie van boeken, zowel eigentijdse populaire als ook klassiekers en onbekender literatuur, dan hebben zij keuze en kunnen zij hun eigen leesmateriaal selecteren.
• Lezen: als kinderen en jongeren voorgelezen worden en tijd krijgen om voor zichzelf te lezen of samen te lezen dan wordt lezen een vanzelfsprekende activiteit. Iedere minuut dat ze lezen leren ze nieuwe woorden, ontwikkelen hun eigen leestechnieken en -strategieën en maken bovendien kennis met andere manieren van denken.
• Verwerken: door met elkaar en met jou als docent te praten over de verhalen die zij gelezen hebben leren jonge lezers woorden te geven aan hun gedachten en gevoelens. Ze leren reflecteren, spreken hun verbeelding aan en ontdekken hoe technische keuzes van de schrijver impact hebben gehad op hun leeservaring. Wat zorgde er bijvoorbeeld voor dat je het ene boek geweldig vond en het andere supersaai?

De strategische aanpak van kunstkijklessen werkt precies hetzelfde. Ook bij het kijken naar kunst bied je je leerlingen een keur aan voorbeelden aan, faciliteert het kijken met tijd en reflecteert na afloop samen met de leerlingen op wat zij gezien hebben. Ook daar is het vanzelfsprekend dat je benoemt wat je vindt van het kunstwerk. Je geeft woorden aan hoe je de stijl van de kunstenaar ervaart, of je diens vormentaal en kleurgebruik begrijpt, of de materiaalkeuze je aanspreekt, etc. Hoewel bij het bespreken van kunst of literatuur de insteek niet de leestechniek, maar de ervaring is, werk je toch óók aan technische kennis en vaardigheden.

De kers in de taart

Juist omdat leesbevordering en kunsteducatie op elkaar lijken kunnen ze elkaar versterken en verdiepen. Deze aanpak past in de trend naar meer vakintegratie, de toename van thematisch onderwijs en de wens van docenten om boven de methode uit te stijgen.

Wat ik vaak zie gebeuren is dat docenten die vakken integreren de leerdoelen van het ene vak boven die van het andere stellen. Die vorm van integratie is niet zo efficiënt. Als je in één les aan leerdoelen voor verschillende vakken kunt werken win je tijd en verdiep je het geleerde. En dat kan! Dat vraagt alleen wel om een gedegen voorbereiding. Je moet je verdiepen in twee vakken en helder hebben welke doelen je per vak wilt behalen. Om vakken volledig te integreren moeten beide vakken als rode draden door je hele les lopen. Als je bijvoorbeeld leerlingen vraagt om de laatste scène van het boek uit te spelen moet je ze ook iets vertellen over spelvormen, presentatie en stemgebruik. Als je dat doet dan is de theateroefening niet de kers op de taart van de leesles, maar maakt integraal onderdeel uit van de taart. En zo versterken kunst en leesbevordering elkaar!”