Home » kennis&praktijk » Cultuur & het sociaal domein

hoe cultuur de relatie
tussen mensen kan versterken

cultuur in het sociaal domein

30.06.2024

“Kunst en cultuur is verbinding, punt.”
Informatiebijeenkomst cultuur in het sociaal domein.

Hoe kunnen kunst, cultuur & sport sociale relaties tussen mensen versterken? Op maandag 27 juni 2024 was Stefania Maginzali, docent Social Work en voormalig opbouwwerker, te gast bij FluXus om antwoord te geven op deze vraag. De conclusie van de kunstvakdocenten die benieuwd waren naar de mogelijkheden van cultuureducatie in het sociaal domein: kunst is verbinding, punt.

Wat is ‘het sociaal domein’ eigenlijk precies? Sociaal domein is een beleidsterm en staat voor de uitvoering van voornamelijk deze drie wetten:

  • De jeugdwet
  • de participatiewet
  • de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

Sinds 2015 zijn gemeentes verantwoordelijk voor het vormgeven en uitvoeren van deze drie wetten. Dit doen ze samen met maatschappelijke organisaties. Zij organiseren dat bijvoorbeeld via sociale wijkteams, die de taak hebben om de inwoners van de gemeente ondersteunen.

SOCIAAL WIJKTEAMS


Zaanstad telt 11 sociale wijkteams. Zij werken samen met onder meer basisscholen, huisartsen en het Jeugdteam. Hun werk bestaat uit opbouwwerk, Sociaal Juridische Dienstverlening en jongeren- en kinderwerk. Het motto daarbij is: Met een sterk sociaal domein draag je bij aan een sterke sociale basis.

De sociale basis is “het geheel van informele sociale verbanden (buurten, groepen, verenigingen, netwerken, gezinnen) aangevuld en ondersteund vanuit de lokale overheid, organisaties, diensten en voorzieningen, die het mogelijk maakt dat inwoners de mogelijkheden hebben om te participeren in sociale relaties op een manier die hun welzijn, capaciteiten en individueel potentieel verbetert.”  (Jansen et al., 2021).

Oftewel: vanuit welke wet je ook werkt, je werkt samen om mensen fijn te kunnen laten (samen)leven.

Een sociale basis bestaat uit drie lagen:

  1. De persoonlijke sociale basis: alles dat je als individu nodig hebt om je leven vorm te kunnen geven (denk aan zorg of ondersteuning
  2. De gemeenschappelijke sociale basis: alle netwerken waar je anderen in kunt ontmoeten. (bijvoorbeeld een vereniging of club)
  3. De institutionele sociale basis: alle professionals, gebouwen en faciliteiten (zoals een bibliotheek, of FluXus)
De kracht van cultuur


Kunst haalt je uit je comfortzone. En dat is waar verandering begint. Kunstenaars kunnen daarom het opbouwwerk ondersteunen. Maar ze zijn alleen verantwoordelijk voor het behalen van het doel van hun project of les. De opbouwwerkers waarmee ze samenwerken zijn cruciaal in het werken aan een gezonde sociale basis.

De kracht van kunst


De wijkteams en alle partijen waarmee zijn samenwerken werken aan die sociale basis. Dat doen zij  door te bewegen over twee assen:

  1. Hulpverlening > activering
  2. Individueel > collectief


Stefania ziet de kracht van kunst en cultuur op elk vlak in deze assen. Creatieve processen zetten namelijk vaak veranderingsprocessen in beweging

  • Individuele hulpverlening: een creatief therapeut kan je helpen woorden te geven aan wie je bent, je verleden onder ogen te komen of jezelf opnieuw te ontmoeten en een toekomst te creëren.
  • Individuele activering: een kunstenaar kan je in lesverband helpen je talenten te ontdekken en je zo beter over jezelf te laten voelen
  • Collectieve hulpverlening: kunstenaars kunnen samen met sociaal werkers werken aan verschillende thema’s, zoals bijvoorbeeld werken aan een goed zelfbeeld
  • Collectieve activering: kunstenaars kunnen met wijkprojecten zoals buurtvoorstellingen mensen uit verschillende delen van de samenleving samenbrengen en samen laten werken, samen hun talenten te ontwikkelen en elkaar leren begrijpen
PERSPECTIVE MATTERS


Een belangrijk uitgangspunt van opbouwwerkers is: perspective matters. Zij gaan uit van kansen en mogelijkheden in plaats van problemen en het negatieve. Het is belangrijk dat kunstenaars die in het sociaal domein willen werken deze filosofie onderschrijven.

Deze bijeenkomst is een eerste aanzet voor een gesprek tussen opbouwwerkers en kunstenaars over hun samenwerking. En dat smaakt naar meer… Hoe bereiken de bevindingen van kunstenaars beleidsmakers en hoe kun je de samenwerking met opbouwmedewerkers optimaliseren? Fluxus blijft bijdragen aan de dialoog!

over

Dit artikel vertelt over de bijeenkomst Cultuur in het sociaal domein, die FluXus organiseerde op 3 juli 2024 voor kunstvakdocenten. 

Een vraag of suggestie?

Mail ons via onderstaand formulier.

Of bel ons

Voor vragen over ...

FluXus algemeen Klantenservice 075 655 35 50
Voor jou (Vrije tijd) Klantenservice 075 635 61 11
Onderwijs Madeleine en Els 075 655 35 55
Zorg & Welzijn Gerard Lommerse 06 215 37 848
Podium de Flux FluXus